BEBEK VE ÇOCUK gelİşİm ve TAKİbİ DANIŞMANLIK MERKEZİ

DUYU BÜTÜNLEME NEDİR?

Günlük yaşamda vücudumuzdan ve çevreden gelen duyusal bilgiler vardır. Biz bu bilgileri fark eder, yorumlar, uygun şekilde anlamlandırır ve tepki veririz. Bu duyusal bilgileri bizlere ileten duyular şunlardır;

GÖRME
İŞİTME
DOKUNMA
TAT
KOKU
PROPRİOSEPSİYON
VESTİBÜLER İNTEROSEPSİYON

Hepimizin çevreden gelen duyusal girdilere karşı az duyarlı veya aşırı duyarlı hissettiğimiz zamanlar vardır. Örneğin, gün içinde baş ağrısı yaşıyorsak dışarıdan gelen bir müzik sesi ya da parlak bir ışık bizi fazlasıyla rahatsız edebilir. Fakat bu hissettiğimiz duygu geçici bir histir ve günlük yaşantımızı fazla etkilemez. Ancak duyusal işleme bozuklukları uzun vadelidir. Duyusal entegrasyondaki bu işlev bozukluğu gelişim, öğrenme ve duygusal düzenlemede zorluklara yol açar. Bu nedenle, duyusal işlem eksiklikleri olan çocuklar giyinme, oyun oynama, yemek yeme ve sosyal etkileşimler gibi günlük durumlara verdikleri tepkileri düzenlemekte zorlanabilirler.

Vücudumuzdan ve çevreden gelen uyarıları hissedebilmemiz için uyarıların belirli bir eşik değere ulaşması gerekmektedir. Eşik değeri normal seviyede olmayan çocuklarda regülasyon problemi görülebilir. Regülasyon, çocuğun çevreye ve duruma uyum sağlama becerisidir. Eşik değeri yukarıda ya da aşağıda olan bir çocuğun eşik seviyesini olması gereken seviyeye getirirsek regülasyonunu sağlayabiliriz. Böylelikle çocuğun günlük yaşamda karşılaştığı durumlara ve gelen uyaranlara tepkisini ayarlayabilmesini ve bunlarla baş etmesini sağlayabiliriz.

VESTİBÜLER DUYU

Vestibüler sistem, başın hareketini ve pozisyonlarındaki değişiklikleri algılayan duyusal sistemdir. Bu sistem eklemlerden, gözden, vücuttan hareket ve denge hakkında duyusal mesajlar alıp bireye vücudunun, başının nerede olduğu ve uzaydaki konumu hakkında bilgi verir.

Yerçekimi emniyetsizliği vestibüler sistemle ilişkilidir. Vestibüler sistemi hassas olan çocuklar merdiven ve tırmanma barı çıkmaktan, zıplamaktan, ayağının yerden kesilmesinden, kaydırakta kaymaktan korkarlar ve aktiviteye girmek istemezler. Yükseklik çocuk için eğlenceli değil, korkutucudur. Düşme ihtimaline karşı aşırı tepkili olabilirler. Eşik değerine bağlı olarak harekete karşı bir kaçış veya arayış gösterebilirler.

PROPRİOSEPSİYON DUYUSU

Propriosepsiyon, kaslarda, tendonlarda ve eklemlerde bulunan reseptörlerden gelen sinyalleri kapsar. Bu duyu vücudumuzun uzaydaki pozisyonu ve hareketi hakkında bilgi verir. Çocuğun uygun güç kullanımı, beden farkındalığı, motor planlama ve koordinasyonu için gereklidir. Vücudu düzenlemeyi sağlayan bu duyu kaygı seviyesini azaltarak regülasyona yardımcı olur. Odak ve dikkati geliştirir. Serotonin hormonunun salgılanmasını uyarır. Eşik değerine bağlı olarak harekete karşı bir kaçış veya arayış gösterebilirler.

İNTEROSEPSİYON DUYUSU

İnterosepsiyon duyusu vücudumuzun içinden gelen sinyalleri algılar, yorumlar ve düzenler. Açlık, tuvalet, susuzluk, vücut ısısı, kalp atışı gibi vücudumuzun hayati fonksiyonlarını düzenleyen içsel sinyalleri hissetmemize ve bunları anlamlandırmamızı sağlayan duyudur.

Bu duyuda problem yaşayan çocuklar ne zaman aç veya tok olduğu, tuvalet ihtiyaçlarının olup olmadığı ya da çok sıcak havada ince kıyafet giymesi gerektiği gibi durumları anlamlandırmakta zorluk yaşayabilir.
Bu fizyolojik gereksinimlere ek olarak interosepsiyon duyusu, duygularımızı nasıl işlediğimize, “benlik” algımızın oluşmasına, kişinin sosyal ilişki ve anlamlı katılımında kendini nasıl deneyimlediğine kadar yaygın bir alanda rolü vardır. İnterosepsiyon ile mücadele eden çocuklar duygularını düzenlemekte ve hissetmekte zorluk yaşayabilir. Örneğin; kalplerinin hızlı çarpmasını fark edemedikleri için korku hissedemeyebilirler.

İnterosepsiyon duyusu hem duygusal hem de fiziksel durumlarımızın regülasyonu için çok önemlidir. Güvenlik duygusu oluşturarak sağlığı ve zindeliği destekler.

DUYU BÜTÜNLEME NEDİR?

Günlük yaşamda vücudumuzdan ve çevreden gelen duyusal bilgiler vardır. Biz bu bilgileri fark eder, yorumlar, uygun şekilde anlamlandırır ve tepki veririz. Bu duyusal bilgileri bizlere ileten duyular şunlardır;

İLERİ ADIMLAR DANIŞMANLIK MERKEZİ